9 lutego 2023

Aftersun. Ulepieni ze wspomnień.

          W swoim reżyserskim debiucie Aftersun szkocka autorka filmowa Charlotte Wells prezentuje nam świat zbudowany nie z faktów i akcji, ale z impresji i wspomnień. Wakacyjny wyjazd ojca Caluma (Paul Mescal) z córką Sophie (Frankie Corio) do taniego kurortu w Turcji w końcówce lat 90-tych XX wieku to pretekst do popatrzenia na świat z perspektywy 11-letniej dziewczynki, która spędza czas z, ale też przygląda się i obserwuje swojego niespełna 31-letniego ojca. Wspólnie spędzone chwile uwiecznione zostają na zdjęciach i w nagraniach należącej do podróżującej pary osobistej kamery. Zarejestrowane przez to medium tureckie wakacje ogląda po 20 latach dorosła już Sophie, która właśnie osiągnęła wiek, w którym w trakcie wyjazdu był jej ojciec. Po latach Sophie odtwarza wspomnienia z tych pamiętnych wakacji i przy pomocy filmu ze starej kamery redefiniuje swoje spojrzenie na przeszłość i to, co wtedy działo się z jej ukochanym ojcem. Co najważniejsze, Sophie widzi z perspektywy czasu rzeczy, których nie dostrzegła i których nie mogła wyraźnie dostrzec jako 11-latka w trakcie przesączonych tureckim słońcem wakacji.

         Dramat Aftersun, napisany i wyreżyserowany przez Charlotte Wells, to drugi w ostatnich latach tak mocny debiut w wykonaniu młodej i zdolnej autorki filmowej z Wielkiej Brytanii. Pierwszym był znakomity obraz Saint Maud w reżyserii Rose Glass z 2019 roku. Swój pełnometrażowy fabularny debiut Charlotte Wells pokazała premierowo w maju 2022 r. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Po Cannes Aftersun objechał następnie wszystkie liczące się filmowe festiwale (Toronto, Londyn, Nowy Jork), wszędzie spotykając się z entuzjastycznym przyjęciem i powszechnym poklaskiem wśród publiczności oraz krytyków. Zwieńczeniem fenomenalnej międzynarodowej recepcji filmu była nominacja do Oscara dla Paula Mescala w kategorii najlepszy aktor pierwszego planu oraz aż cztery nominacje do prestiżowych brytyjskich nagród BAFTA, w tym za najlepszy film, najlepszy filmowy debiut, najlepszy casting oraz dla Paula Mescala za najlepszą pierwszoplanową rolę męską.

          Dorosła Sophie (Celia Rowlson-Hall w tej roli) wspomina wakacje spędzone z ojcem przed dwudziestu laty w niskobudżetowym tureckim kurorcie. Jako 31-letnia kobieta i matka zupełnie inaczej interpretuje wspomnienia sprzed lat i ponownie odkrywa swojego ojca (Paul Mescal), który sam w trakcie tamtych tureckich wakacji skończył 31 lat. Wspomnienie po wspomnieniu Sophie lepi na nowo obraz ojca, którego kochała, ale którego jako 11-latka nie znała i którego wewnętrznych zmagań nie mogła się nawet domyślać.

          Debiutancki obraz Charlotte Wells jest filmem o międzypokoleniowej przepaści, jaka dzieli i zawsze będzie dzielić rodziców od ich własnych dzieci. Jako dzieci zbyt skupieni jesteśmy na samych sobie, aby dostrzec i zrozumieć problemy, z jakimi zmagają się na co dzień nasi rodzice. Możemy co najwyżej wyczuwać lub przeczuwać wiszące w powietrzu napięcie, może nam się udzielić gorszy nastrój lub nerwowość jednego lub obojga naszych rodzicieli, ale nigdy nie będziemy mogli porozmawiać z nimi jak równy z równym i z tym samym bagażem życiowego doświadczenia, ponieważ już na zawsze będziemy ich dziećmi i jako rodzice zawsze będą oni mieli nad nami tę przewagę lat i doświadczenia. Chronienie własnego potomstwa i kreowanie u własnych dzieci poczucia bezpieczeństwa to jedno z podstawowych zadań rodziców, dlatego maskowanie swoich gorszych momentów i ciężkich przeżyć to jeden z automatycznych mechanizmów, który w swoim wychowawczym procesie implementują zazwyczaj rodzice. Aftersun to niezwykle subtelny i liryczny w swojej naturze film, który w całości niemalże opiera się na niedopowiedzeniach i mglistym przekazie, jaki mają odległe wspomnienia z czasów, kiedy byliśmy jeszcze dziećmi i zupełnie inaczej postrzegaliśmy otaczający nas świat oraz wszystkich ludzi wokół. Fenomenalnie zagrana przez debiutującą na dużym ekranie Frankie Corio Sophie czuje, że coś nie spina się w zachowaniu i mowie ciała jej ojca, ale zbyt skupiona jest na doświadczaniu życia oczami niewinnej 11-latki w obcym kraju, aby móc w pełni zidentyfikować źródło problemu. I choć Aftersun opowiedziany jest z punktu widzenia Sophie, to niektóre sceny w filmie odbywają się pod jej nieobecność, ukazując skalę depresji, w której znajduje się grany przez Paula Mescala Calum.

          Nominacja do Oscara dla Paula Mescala za rolę Caluma jest całkowicie zasłużona. Ten irlandzki aktor gra w Aftersun Szkota, który jest u progu swoich 31-wszych urodzin. Z matką Sophie Calum rozstał się już dawno temu, a życie nie ułożyło mu się tak, jakby sobie tego życzył. Z urywków konwersacji Caluma z córką i przygodnie napotkanymi na wakacjach w Turcji ludźmi powoli i pieczołowicie budujemy pełniejszy obraz skomplikowanej osoby, jaką w wieku 31 lat jest Calum. Wiemy, że cierpi na depresję, ma niską samoocenę oraz różnego rodzaju lęki, finansowo też mu się nie przelewa, stąd tanie wakacje w podrzędnym tureckim hotelu. Ponadto domyślamy się, że miał problemy z narkotykami i nie był w stanie utrzymać żadnego ze swoich związków, w tym z matką Sophie, z którą teraz mieszka na stałe córka. W pewnym momencie Calum stwierdza z rozbrajającą szczerością, że nigdy nie wyobrażał sobie, że dożyje do 30-stki, a fakt, że mu się to udało, jest, w jego pojęciu, prawdziwym cudem. Takiego właśnie Caluma, jakiego my obserwujemy i poznajemy w trakcie seansu Aftersun, odkrywa i zaczyna rozumieć dorosła już Sophie, która oglądając filmowy zapis swojej kamery z tureckich wakacji, stwarza na nowo obraz swojego ukochanego ojca, którego widzi w zupełnie innym świetle niż to rzucane przez tureckie słońce dwadzieścia lat wcześniej.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz