20 maja 2018

Please Give (Daj, proszę). Co nas ściąga w dół.

          Please Give to czarna komedia Nicole Holofcener o poczuciu winy i o wszystkich tych pomniejszych rzeczach, które skutecznie zatruwają nam nasze codzienne życie. Film zaludnia cała menażeria nowojorskich charakterów, którym zawsze czegoś brakuje do szczęścia. Kate (Catherine Keener) i Alex (Oliver Platt) to małżeństwo prowadzące sklep z antykami. Kate odczuwa obsesyjne poczucie winy za każdym razem, kiedy widzi na ulicy osobę bezdomną. Alex przeżywa swój kryzys wieku średniego, z nieczystym sumieniem zdradzając żonę z młodszą kobietą. Ich dorastająca córka, Abby (Sarah Steele), nie może pogodzić się ze swoją nadwagą i trądzikiem na twarzy. Ich 90-letnia sąsiadka, Andra (Ann Morgan Guilbert), to wredna suka, chłodna i niewdzięczna wobec dwóch opiekujących się nią dorosłych wnuczek, Rebeki (Rebecca Hall) i Mary (Amanda Peet). Rebecca przechodzi przez piekło internetowych randek, a mieszkająca z nią starsza siostra Mary nie może zapomnieć o swoim byłym i jego nowej dziewczynie. Reżyserka Daj, proszę umiejętnie i z wyczuciem prowadzi swoich bohaterów, połączonych więzami krwi lub zwykłej znajomości, po krętych korytarzach labiryntu niespełnienia. Please Give to pierwszorzędna komedia charakterów, w której każda postać prowadzi na co dzień swoją nierówną walkę z tym, co ściąga ją w dół.


          Nicole Holofcener to amerykańska reżyserka i scenarzystka, znana ze swoich małych, niezależnych filmowych dzieł, w których z niezwykłą bystrością komentuje słodko-gorzką rzeczywistość międzyludzkich relacji, dorzucając do tego niejedną społeczno-ekonomiczną obserwację na temat współczesnej Ameryki. Holofcener znana jest ze swojej współpracy z aktorką Catherine Keener, która zagrała we wszystkich pięciu jej dotychczasowych filmach, poczynając od Walking and Talking (Rozmawiając, obmawiając…, 1996), poprzez Lovely & Amazing (Pięknie i jeszcze piękniej, 2001), a na Friends with Money (Przyjaciele z kasą, 2006) i Enough Said (Ani słowa więcej, 2013) kończąc. W Daj, proszę rewelacyjna jak zawsze Catherine Keener zagrała centralną postać zafiksowanej na punkcie bezdomnych Kate. Please Give, napisany i wyreżyserowany w całości przez Holofcener, pokazany został premierowo na festiwalu Sundance w styczniu 2010 roku, a następnie poza konkursem na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w tym samym roku.


          Daj, proszę rozgrywa się w całości we współczesnym Nowym Jorku, gdzie ceny nieruchomości osiągają niespotykane nigdzie indziej w Ameryce szczyty. Mają tego pełną świadomość Kate i Alex (grani odpowiednio przez Catherine Keener i Olivera Platta), którzy już nie mogą się doczekać, aż umrze ich 90-letnia sąsiadka, Andra (Guilbert), a oni będą mogli powiększyć swoje mieszkanie o jej cztery kąty. Małżeństwo Kate i Alexa dobrze prosperuje i może pozwolić sobie na dwa apartamenty dzięki swojemu sklepowi z antykami, specjalizującemu się w meblach vintage z lat 50-tych ubiegłego wieku. Bardzo dobry status ekonomiczny jest jednak źródłem nieustającego poczucia winy u społecznie świadomej Kate, u której wyrzuty sumienia przyjmują wręcz postać obsesji. Nieustannie rozdaje pieniądze bezdomnym na ulicy, interesuje się wolontariatem wśród potrzebujących, wreszcie zaprasza do siebie na kolację wredną sąsiadkę i jej dwie opiekujące się nią wnuczki, Mary i Rebekę, a wszystko to po to, aby ukoić bezdenne poczucie winy…


          Kolacja, która jest jednocześnie przyjęciem urodzinowym dla 91-letniej Andry, ma być sposobem na załagodzenie ogólnego towarzyskiego dyskomfortu, wynikającego z faktu, że sąsiedzi-gospodarze czekają właściwie na śmierć żyjącej obok staruszki, aby móc rozpocząć wyburzanie ścian, renowację i połączenie obu mieszkań. Mają tego świadomość obie wnuczki wiekowej Andry, Rebecca (Rebecca Hall) i Mary (Amanda Peet), które również dostają zaproszenie na kolację do sąsiadów babki. Wyjściowa sytuacja jest więc delikatna, a w powietrzu w mieszkaniu tej nowojorskiej kamienicy unosi się niewyartykułowany wyrzut ze strony gości i jeszcze bardziej niewypowiedziane poczucie winy ze strony gospodarzy. Scenopisarski i reżyserski talent Holofcener objawia się najpełniej w scenach takich jak ta, kiedy ludzie pod presją i w obliczu towarzyskiego dyskomfortu mówią rzeczy, których mówić nie wypada. Nie jest to w każdym razie żadnym problemem dla podeszłej Andry, która całe swoje życie była zimną suką i w obliczu zgrzybiałej starości nie ma zamiaru zmieniać swoich życiowych nawyków, do których zalicza się mówienie prawdy prosto w twarz, szczególnie chętnie wtedy, kiedy jest to prawda z gatunku tych bolesnych. Staruszka wali więc prosto z mostu, a reszta towarzystwa musi popijać winem (względnie bourbonem) powstały w ten sposób niesmak.


          Please Give to czarna komedia, względnie komediodramat, z ewidentnym społecznym zacięciem, nieobcym twórczości Nicole Holofcener. Na pierwszy plan filmu wysuwa się tu poczucie winy lepiej sytuowanych (przypadłość Kate) w obliczu bezdomności i nędzy tuż za rogiem. Abby, córka Kate, komentuje z ironią, że jej matka próbuje zbawić świat, trafnie dając do zrozumienia, że jest to niemożliwe, a w pewnych sytuacjach wręcz śmieszne, tak jak zabawny jest widok bezdomnej ze szminką Chanel na ustach. Poczucie winy Kate niczego nie zmieni na lepsze, zaburza tylko jej dobrostan i relacje z najbliższymi, którzy wcale nie podzielają jej altruistycznych ciągot. Kate tak bardzo jest zafiksowana na punkcie obcych, którym wiedzie się gorzej, że nie rozumie frustracji własnej córki ani nie podejrzewa zdrady męża. Palące poczucie winy Kate staje się jedną z tych pozornie drobnych rzeczy, które wcale nie czynią nas lepszymi, ale konsekwentnie zaburzają nasze postrzeganie rzeczywistości, ściągając nas w dół i zatruwając od środka, dzień za dniem.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz