Jeden z najbardziej niedocenionych obrazów w
historii amerykańskiego kina niezależnego. Zupełnie niesłusznie. Historia
seksualnego przebudzenia 13-letniej Jasiry (Summer Bishil) została w Nothing Is Private opowiedziana w sposób
bezpośredni i naturalistyczny, co niestety nie przysporzyło filmowi
popularności w rodzimych Stanach Zjednoczonych. Otwarte poruszanie tematów
takich jak seks, dojrzewanie, masturbacja czy nawet rasizm na wstępie niejako
skazuje obraz na komercyjną porażkę w USA. Krytycy również byli raczej
zniesmaczeni. Wielka szkoda, że szczere pochylenie się nad seksualnością dojrzewającej
nastolatki nadal budzi tak wielki opór i rezerwę w ojczyźnie tak wyrafinowanego
kina autorskiego.
Reżyserem i autorem scenariusza do dramatu Nothing Is Private jest Alan Ball, zdobywca Oscara za najlepszy
oryginalny scenariusz do American Beauty
(1999) w reżyserii Sama Mendesa. Alan
Ball jest najbardziej znany ze swoich telewizyjnych dokonań, głównie jako
twórca i producent takich hitowych seriali dla kanału HBO jak Six Feet Under (Sześć stóp pod ziemią) (2001-2005) oraz True Blood (Czysta krew)
(2008-2014). Scenariusz do Nic świętego
Alan Ball oparł na podstawie powieści Towelhead
autorstwa amerykańskiej pisarki Alicii Erian. We wszystkich swoich
projektach, zarówno tych filmowych, jak i telewizyjnych, Alan Ball prezentuje
bardzo liberalne i odważne podejście do niezwykle wrażliwych w USA kwestii, obracających się głównie wokół
(represjonowanej) sfery seksualnej jednostki. Nie inaczej jest oczywiście w
przypadku bardzo dobrego Nothing Is
Private.
Bohaterką Nic świętego jest 13-letnia
Jasira (Summer Bishil), która na początku filmu zostaje przez swoją matkę Gail
(Maria Bello) odesłana z Syrakuz w stanie Nowy Jork do Houston w Teksasie,
gdzie mieszka jej ojciec Rifat Maroun (Peter Macdissi), pracujący dla NASA
Amerykanin libańskiego pochodzenia. Powodem odesłania dziewczyny jest dość kontrowersyjne zachowanie wobec córki nowego chłopaka matki Barry’ego
(Chris Messina), który pomaga dojrzewającej szybko dziewczynie ogolić po raz
pierwszy włosy łonowe… Matka Jasiry widzi winę w budzącej się seksualności
córki, dlatego dla własnego bezpieczeństwa wysyła ją do eks-męża. W Houston
czekają jednak Jasirę jeszcze większe represje i upokorzenia. Ojciec okazuje się
być pełnym obłudy konserwatywnym chrześcijaninem, który zakazuje jej się
spotykać z ciemnoskórym chłopakiem, tylko i wyłącznie ze względu na jego kolor
skóry. Jasirą interesuje się ponadto jej sąsiad/rezerwista US Army Travis Vuoso
(Aaron Eckhart), który zatrudnia ją jako opiekunkę dla swojego syna.
Niedwuznaczny stosunek pana Vuoso do Jasiry zauważa mieszkająca obok Melina
Hines (Toni Collette), która pragnie uchronić dziewczynę przed seksualnymi
zapędami sąsiada. Osobista tragedia dojrzewającej dziewczyny rozgrywa się
dodatkowo w trakcie I wojny w Zatoce Perskiej (1990-1991), co tylko jeszcze
wzmaga jej trudną sytuację, dodając do wszystkich plag narastający w szkole i
całym otoczeniu rasizm.
Nic świętego ma w wersji oryginalnej dwa
alternatywne tytuły. Pierwotnie obraz zadebiutował na Toronto Film Festival we
wrześniu 2007 roku pod tytułem Nothing Is
Private. W trakcie jednak jego promocji zdecydowano się na wersję Towelhead, w zgodzie z tytułem powieści,
na podstawie której powstał scenariusz filmu. Słowo towelhead jest w języku angielskim obraźliwym wyzwiskiem pod
adresem przedstawicieli społeczności arabskiej, przez co ma jawnie rasistowskie
konotacje. W filmie określenie to pada wielokrotnie pod adresem głównej
bohaterki i jej ojca, który wywodzi się z chrześcijańskiej społeczności Libanu,
nie jest więc ani Arabem, ani tym bardziej wyznawcą islamu. Dla osób
postronnych, sąsiadów i kolegów w szkole Jasiry nie ma to jednak większego
znaczenia, liczy się tylko ciemniejszy kolor skóry bohaterki i jej rodziciela. Rasistowskie
uprzedzenia otoczenia to i tak tylko jeden z wielu osobistych problemów heroiny
filmu. Okazuje się bowiem, że jej utyskujący na przejawy rasizmu wśród sąsiadów
ojciec, Rifat, sam demonstruje osłupiającą hipokryzję, zakazując córce
spotykania się z jej czarnoskórym chłopakiem Thomas’em (Eugene Jones III), a to
wszystko w przekonaniu, że ze względu na kolor skóry Murzyn nie może być dobrym
materiałem na partnera. Promowany pod tytułem Towelhead film Alana Ball’a wywołał oczywiście sporo kontrowersji
oraz protestów społeczności muzułmańskiej w Stanach Zjednoczonych. I choć
przesłanie obrazu jest wyraźnie antyrasistowskie, już samo ukazywanie jego
przejawów w postaci m.in. obraźliwego języka, może zostać uznane za powielanie
obiegowych uprzedzeń na temat rasy…
W
centrum zainteresowania twórców Nic
świętego leży z pewnością budząca się seksualność 13-letniej bohaterki.
Alan Ball, podobnie jak to robi w innych swoich produkcjach, nie owija w
przysłowiową bawełnę i w sposób dosłowny oraz bezpośredni (żeby nie powiedzieć
wręcz fizjologiczny) przedstawia rozliczne aspekty erotycznej frustracji, jakiej
doświadcza Jasira. Frustracja ta bierze się z niedoświadczenia i braku mechanizmów
radzenia sobie ze wzrastającym w miarę dojrzewania libido. Tajników tych
mechanizmów nie zdradzają naszej protagonistce jej obłudni rodzice, którzy choć
sami prowadzą (teraz już osobno) udane życie seksualne i mają stałych
partnerów, to nie potrafią przyjść zagubionej córce z pomocą, chętnie natomiast
obarczają ją winą za konsekwencje jej wzrastającej erotycznej świadomości.
Seksualna oraz rasowa hipokryzja najbliższego otoczenia Jasiry osiąga swoje
filmowe apogeum, gdy dziewczyną w bardzo erotycznym kontekście interesuje się
jej dorosły sąsiad, pan Vuoso. Tak dosłownie przedstawiona pedofilia to również
temat zakazany w amerykańskim kinie mainstreamowym, można więc śmiało
powiedzieć, że właśnie ten aspekt filmu okazał się gwoździem do trumny jego
komercyjnego sukcesu.
Trafiający w sedno sprawy obraz Alana Ball’a ukazuje nie tylko obłudę i
zakłamanie pojedynczych osób, ale przede wszystkim daleko posuniętą hipokryzję
całego amerykańskiego społeczeństwa. Od najmłodszych lat dzieci są wystawiane w
reklamie i mediach na postępujące uprzedmiotowienie i seksualizację ludzkiego
ciała, co w szczególności dotyczy kobiecego ciała. Karane oraz prześladowane jednak
nie są źródła takich postaw, ale raczej reakcje na nie. Zamiata się tym samym
pod dywan wczesną inicjację seksualną u nastolatków, utowarowienie ciała oraz
powszechną dostępność erotyki/pornografii w prasie, telewizji i internecie.
Jasira staje się tym samym ofiarą niedojrzałości oraz zakłamania świata
dorosłych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz